Ik las in Roemenië een advertentie met een oproep naar arbeiders. Je aanmelden was schijnbaar simpel: telefoneren en klaar. De man aan de andere kant van de lijn, Viggo,  hoorde me tot in detail uit over mijn vaardigheden m.b.t houtbewerking, ramen en deuren plaatsen, vloeren en lassen. Hij had overduidelijk kennis van zaken. Ik vroeg hem vervolgens wat de voorwaarden waren en dat klonk veelbelovend: Ik zou starten aan 7 euro per uur. Het loon zou geleidelijk opgetrokken worden tot 15 euro. Ik zou een fijne plek krijgen om te verblijven die me slechts 150 euro per maand zou kosten. Ik zou ook verzekerd worden. Waarvoor ik precies verzekerd zou worden, was me niet echt duidelijk, maar dat leek me op dat moment minder belangrijk. Als ik maar verzekerd was! Ik nam een besluit en maakte me klaar om naar België  te vertrekken.

Toen ik met de trein aankwam in Luik, stond een nette man, Jim, me met een klassewagen op te wachten. Onderweg hoorde hij me op zijn beurt uit over mijn skills. Ik gaf aan dat ik dolgraag aan de slag zou gaan. De man beloofde me dat hij snel werk voor me zou vinden. Toen ik vroeg waar ik zou verblijven, gaf hij aan dat ik tijdelijk op een eerder sobere plek zou moeten wonen, tot er ergens anders binnen een week of twee een betere plek vrijkwam. Hij vroeg me mijn identiteitskaart. Ik veronderstelde dat hij ze nodig had om een arbeidscontract te ondertekenen, maar dat zou er nooit van komen…

De koffer

Ik was blijkbaar niet de enige die Jim had aangeworven. Elke ochtend moesten we met zijn vijven in de BMW. Dat lukte niet en er moest altijd iemand in de koffer.
Ik was niet opgezet met het werk dat ik toebedeeld kreeg. Ik ben een vakman en het enige wat ik mocht doen was dagenlang bakstenen kuisen. Normaal gezien verschaft de werkgever je veiligheidskleding of werkkledij, maar dat was hier in België blijkbaar niet het geval. Toegegeven, dat vond ik een tikkeltje vreemd. En onverantwoord.

Hongerloon

Er klopte iets niet met de verloning. Ik werkte van maandag tot vrijdag van 6 uur ‘s ochtends tot 18 uur ‘s avonds. Over de middag kregen we slechts een kwartier lunchpauze. Op vrijdag betaalde Jim me 40 euro. Ik was in shock. Ik had vijf dagen lang 12 uur per dag gewerkt aan een startloon van 7 euro per uur. Volgens mijn berekening is 5 X 12 X 7 = 420 euro. Ik ontving slechts een tiende! Jim liet me wel een ontvangstdocument voor die schamele 40 euro ondertekenen. Toen ik hem attendeerde op het lage bedrag, antwoordde hij schimmig dat er veel opstart – en andere onkosten waren en dat mijn huishuur er bovendien al afgehouden was. Volgens mijn berekening had ik gewerkt aan 2 euro per uur… Ik durfde het tegen niemand zeggen, zéker niet tegen mijn echtgenote thuis, waar ik vandaan kom…

Een geurtje

Terug op mijn kamer, wist ik dat het stonk. Ook letterlijk, trouwens: mijn kamer was niet verluchtbaar. Ik deelde een kamertje van 2 op 3m met een collega. Het huis zelf was bijzonder onhygiënisch: er was geen warm water, geen koelkast en de verwarming was onherstelbaar stuk. De elektrische bedrading hing overal los, de brandveiligheid was een lachertje. We leefden met elf mannen in een verkrot pand boven een luidruchtig café. De jongste van het stel, 19, werkte al een poos voor Jim en had sinds zijn aanwerving enkele weken daarvoor nog geen eurocent gezien. Een andere man was ziek, maar kreeg geen medische zorgen. Zijn toestand was bijzonder zorgwekkend. Jim drong er op aan dat hij terug zou keren naar Roemenië, hij wilde geen problemen in het huis. Op den duur werden we allemaal ziek door ondervoeding en oververmoeidheid door het nachtlawaai. Het vele werken, het gebrek aan voedsel en het ontbreken van medische en sociale zekerheid, putte ons totaal uit. Ik voelde dat we niet enkel financieel uitgebuit werden. We werden onmenselijk behandeld.

In opstand

Ik werd lastig over de onderbetaling. Ik werkte inmiddels ook op zaterdag als tuinaanlegger en zag hoe Jim cash geld ontving van de eigenaar van de tuin. Het bedrag dat door de handen ging, was een tienvoud van mijn loon! Ik sprak Jim er over aan en eiste correct en wel meteen betaald te worden. Hij deed het niet, maar overhandigde me een document met de boodschap dat hij de dag erop alles zou betalen. Indien hij de belofte niet zou nakomen, zou hij per dag 100 € extra uitbetalen. Ik was even gesust. Of ik dat geld de volgende dag of later ooit kreeg? Vergeet het. Voor mij kon dit niet langer. Ik stapte moegetergd en diep ontgoocheld naar de politie, vertelde het verhaal van mij en mijn kompanen. Payoke ving me op. De mensenhandelaars werden veroordeeld.